Η αδενοσίνη ρυθμίζει τον οστικό μεταβολισμό. Από διάφορες μελέτες in vitro φαίνεται ότι η άμεση διέγερση του υποδοχέα της αδενοσίνης Α2Α αυξάνει τους οστεοβλάστες και ελαττώνει τους οστεοκλάστες και ως εκ τούτου η αναστολή αυτών των υποδοχέων μπορεί να προκαλέσει οστεοπόρωση. Η καφεΐνη αποτελεί μέρος της διατροφής πολλών ενηλίκων και η δράση της σχετίζεται εν μέρει με την πρόσληψη της από τους υποδοχείς της αδενοσίνης και την αναστολή τους. Πάντως η επίδραση της καφεΐνης στον οστικό μεταβολισμό δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως. Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο οστεοπορωτικών καταγμάτων στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Η έρευνα NHANES (National Health and Nutrition Examination Survey) είναι μία συνεχιζόμενη εκτίμηση της υγείας και της διατροφικής κατάστασης των ενηλίκων και των παιδιών στις ΗΠΑ με ιδιαίτερη έμφαση στην διατροφή. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από αυτή την έρευνα ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης παρουσίασαν στο τελευταίο συνέδριο του ACR τον Νοέμβριο του 2017 μία μελέτη σχετικά με την κατανάλωση καφεΐνης και τον κίνδυνο οστεοπόρωσης .
Χρησιμοποίησαν στοιχεία από την μελέτη το διάστημα 2013-2014 και τα άτομα που περιελήφθησαν ήταν 10175. Έγινε τηλεφωνική συνέντευξη όλων των ατόμων και καταγράφηκε η 24ώρη πρόσληψη διαφόρων διατροφικών στοιχείων συμπεριλαμβανομένης της καφεΐνης. Εξετάστηκε η οστική πυκνότητα με την μέθοδο DEXA στο ισχίο και στην σπονδυλική στήλη. Καταγράφηκαν επίσης από το ιστορικό των ατόμων που έλαβαν μέρος προηγούμενα κατάγματα και παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση. Εξετάστηκε επιπλέον ένας υποπληθυσμός ασθενών 3210 με ηλικία πάνω από 40 έτη και ένας επιπλέον υποπληθυσμός 682 γυναικών καυκάσιας φυλής .
Σύμφωνα με την ανάλυση των αποτελεσμάτων στον υποπληθυσμό των ανδρών και γυναικών πάνω από 40 ετών η πρόσληψη καφεΐνης βρέθηκε να συσχετίσθηκε με σπονδυλικά κατάγματα και ελαττωμένη οστική μάζα (BMD-Bone Mineral Density). Στον υποπληθυσμό των γυναικών καυκάσιας φυλής πάνω από 50 ετών η πρόσληψη καφεΐνης συσχετίσθηκε και με κατάγματα ισχίου και με ελαττωμένη οστική πυκνότητα (BMD) στον αυχένα του μηριαίου οστού.
Συμπερασματικά σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη η πρόσληψη καφεΐνης στις γυναίκες πάνω από 50 ετών παρουσιάζει μία μικρή αλλά ισχυρή συσχέτιση με την ελάττωση της οστικής πυκνότητας στον αυχένα του μηριαίου οστού και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων στο ισχίο. Επιπλέον στην ομάδα των ανδρών και γυναικών πάνω από 40 ετών παρατηρήθηκε μία σημαντική συσχέτιση της πρόσληψης καφεΐνης με την αύξηση των σπονδυλικών καταγμάτων και την ελάττωση της οστικής πυκνότητας στον αυχένα του μηριαίου οστού.
Σ. Δικαίου, Ρευματολόγος
Πηγή : Berman N, Attina T, Cronstein B, Honig S, Pillinger M. Caffeine consumption and risk of osteoporosis: a cross sectional study of 3, 210 patients from the national health and nutrition examination survey. Presented at: 2017 ACR/ARHP Annual Meeting; November 3-8, 2017; San Diego, CA. Abstract 1218.